Wat kun je daar aan doen op natuurlijke wijze?

Schimmelziekten lijken alomtegenwoordig en dus onvermijdelijk. Dat is het idee bij menig green­keeper en agronoom. Schimmelziekten zijn inderdaad alomtegenwoordig, maar schim­mel­aan­tas­ting is zeker niet onvermijdelijk. Sporen van schimmels zijn altijd en overal in de lucht aanwezig. Onder de juiste omstandigheden zullen deze sporen dus steeds ontkiemen. Of een kiemende schimmel ook een plant of de vegetatie aantast hangt af van de vitaliteit van de plant of de vegetatie en van de om­vang en balans van het aanwezige bodemvoedselweb. Kiemende schimmels die de vegetatie kun­nen aan­tasten krijgen met een goed bodemvoedselweb geen kans. On­aan­ge­tas­te greens en fair­ways zon­der gebruik van fungiciden is geen sprookje, maar vakwerk. En als bonus neemt met een gezond bo­demleven ook de bespeelbaarheid toe.

In dit artikel bespreek ik welke factoren verzwakkend werken op de zode waardoor de kans op aan­tas­ting door schimmels toeneemt. Bij elke factor geef ik aan wat de gangbare werkwijze is om de si­tu­atie te verbeteren en wat de natuurlijke manier is om het probleem grondig en effectief aan te pak­ken.

Te weinig instraling

Een vegetatie die gebrek heeft aan zonlicht is daarom gevoeliger voor aantasting dan een vegetatie die volop kan functioneren op basis van goede fotosynthese.

Vaak heeft de greenkeeper de neiging hier met wat extra stikstof aan het werk te gaan. Het gras wordt misschien wat groener, maar verzwakt tegelijkertijd. Extra stikstof werkt schim­mel­aan­tas­ting juist in de hand. Vanwege de verzwakkende werking op graswortels en het bodemleven.

Het is inmiddels mogelijk met verlichting in een mobiele tent de licht-instraling pleksgewijs te verhogen. Deze manier werkt direct vitaliserend op het gewas.

Een plantversterkende biostimulant die de fotosynthese stimuleert, kan de weerbaarheid tegen schimmelaantasting verbeteren. Doseren van biostimulanten werkt vitaliserend op zowel gewas als bodemleven. Deze tweeledige werking is in veel gevallen voldoende om gebrek aan zonlicht te compenseren. In tweede instantie kan dan kunstlicht worden aangewend.

Overmaat aan stikstof

Teveel aan stikstof werkt eveneens verzwakkend op een vegetatie. De stikstofovermaat dwingt de plant tot groeiactiviteit die niet ondersteund wordt door een evenwichtig metabolisme in de plant. Een hoog stikstofgehalte in de bodem stimuleert luiheid in wortelactiviteit. En het microscopisch bodemleven gaat ervan achteruit qua omvang, activiteit en diversiteit. Met als gevolg minder goede ziektewering door antagonisme etc.

Overmatig stikstof wordt tegengegaan door vermindering van de stikstofbemesting en deze te spreiden door bijvoorbeeld wekelijks te doseren.

Een natuurlijke manier van stikstofbeheer in de bodem is het gebruik van compost-thee. De juiste compost-thee bevat organisch gebonden stikstof welke pas voor het gewas beschikbaar komt wanneer de planten dat aangeven aan de micro-organismen in de grond. Op afroep dus. De plant krijgt met deze manier van werken niet alleen precies genoeg stikstof op het juiste moment, maar ook alle andere nutriënten die nodig zijn voor een optimale vitaliteit.

Bodemverdichting

Verdichting in de grond is een andere factor die verzwakkend werkt op de vegetatie en stimulerend op schimmelziekten. Het anaerobe milieu wat ontstaat in verdichte bodems werkt remmend op gezonde wortelactiviteit en stimulerend op de groei en ontwikkeling van pathogene schimmels.

Verdichting in de bodem kan mechanisch worden verminderd. Middels verticuteren met messen of boren. Ook bezanden kan als een vorm van beluchten gezien worden. Verticuteren noch bezanden hebben op zichzelf een vitaliteit verbeterend effect op het gewas. Dat heeft de verbeterede bodemstructuur in geringe mate wel.

Het beste wordt verdichting bestreden met een actief bodemvoedselweb. De organismen in een sterk en evenwichtig bodemvoedselweb verzorgen de bodemstructuur zodanig dat verdichting wordt tegengegaan en zelfs hersteld wordt. Bij voldoende mycorrhizatie van de graswortels ontstaat er zelfs een poreus, maar tegelijkertijd stevig skelet van globuline wat de bodemstructuur en de bespeelbaarheid van de green sterk verbeterd. Met deze werkwijze gaat de verbetering van de bodemstructuur wel onlosmakelijk samen met een verbeterde vitaliteit in de vegetatie.

Een viltlaag

Vervilting is een gevolg van een gebrekkig bodemleven. Te weinig  omvang en evenwicht in het bodemvoedselweb stimuleert schimmelaantasting in de vegetatie. De viltlaag kan veel vocht vasthouden. Vochtigheid werkt schimmelaantasting in de hand. De viltlaag bevat veel voe­dings­stof­fen voor schimmels en dus ook voor ziekteverwekkers. Waar een viltlaag ontstaat, is geen goed bodemvoedselweb aanwezig. Geen microbioom om de ziekteverwekkers tegen te werken met antagonisme, parasiteren en/of predatie.

De twee mechanische methoden om de viltlaag te verminderen is het uitdunnen van de viltlaag middels snijden of boren en regelmatig bezanden. Beide manieren werken niet of nauwelijks vitaliteit verhogend en doen ook niets aan de oorzaak van de vervilting. Wanneer in plaats van het weggesneden of uitgeboorde vilt compost wordt aangebracht heeft dit wel een vitaliserende werking. Door het verbeteren van het bodemvoedselweb zal de viltlaag tevens minder snel aangroeien.

Verdunnen van de viltlaag met zand is slechts een cosmetische methode. Hiermee wordt de behoefte aan kunst- en vliegwerk met fungiciden, surfactanten en nog meer zand aanbrengen aan­zien­lijk verhoogd en neemt het proces van vervilten niet af. Integendeel. De steriliteit die dressen met zand met zich meebrengt versnelt het verviltingsproces. Het is de minst kosteneffectieve methode.

Het probleem van vervilting is het best aan te pakken middels versterking en in evenwicht brengen van het bodemvoedselweb. Een sterk en evenwichtig bodemvoedselweb zal de plantendelen waar de vervilting uit bestaat efficiënt afbreken en de voedingsstoffen die het bevat vastleggen, zodat ziekteverwekkers dit niet kunnen gebruiken. Het rijke bodemvoedselweb zal tevens de vitaliteit van de vegetatie verbeteren. Dressen met zand wordt veel minder vaak nodig en de waterhuishouding neemt sterk toe in kwaliteit en effectiviteit. Een flinke kostenbesparing die zich doorzet in verminderd gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Zoals het bodemvoedselweb versterkend werkt op de vegetatie, werkt het verzwakkend op de schimmels die het gewas kunnen aantasten. Tot op het punt waarop er van aantasting geen sprake meer is.

Versterken van het bodemvoedselweb

Het lijkt misschien overdreven, maar je zult merken dat het echt werkt: een omvangrijk en evenwichtig bodemvoedselweb maakt het gehele systeem gezond. De grasplantjes groeien beter en zijn sterker, ziekten krijgen geen kans en de bodemstructuur wordt hersteld en onderhouden. En omdat een bodemvoedselweb aan een vegetatie kan worden aangepast, kun je er ook de gewenste zwenk- en struisgras vegetatie mee stimuleren. Als dat nog niet genoeg is voor een optimale bespeelbaarheid van greens met een goed bodemvoedselweb, wordt de bodem ook nog eens harder. Het bodemvoedselweb genereert dus ook complimenten van de sportieve gebruikers van de baan.

Werkt het voor alle schimmelziekten?

Ja, het werkt zo goed, dat geen enkele ziekteverwekker nog problemen kan veroorzaken.

Meer informatie: bel 0616898113 of schrijf naar info@natuurlijkgofbaanbeheer.nl